Czy zarząd sukcesyjny pozwala na sukcesję decyzji administracyjnych?

Wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą zetknęło się z potrzebą uzyskania decyzji administracyjnej, która była warunkiem do prawidłowego i zgodnego z prawem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Zasadą jest, że decyzje takie nie podlegają sukcesji administracyjnoprawnej. Zarząd sukcesyjny wprowadza wyjątek od tej reguły. Pozwala na przejęcie praw i obowiązków wynikających z decyzji przez inny podmiot, jednak pod pewnymi warunkami.

Jakich decyzji dotyczy regulacja?

Przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw  dotyczącą decyzji związanych z przedsiębiorstwem, z wyłączeniem przypadków, gdy:

• zgodnie z odrębnymi przepisami decyzja może zostać wydana wyłącznie wobec osoby fizycznej (np. dotyczy ona uprawnień radcy prawnego),
• prawa i obowiązki wynikające z decyzji przechodzą z mocy prawa na następców prawnych przedsiębiorcy z chwilą jego śmierci (np. pozwolenie wodnoprawne).

Kluczowe jest, aby decyzje dotyczyły przedsiębiorstwa. Chodzi tutaj o koncesje, zezwolenia, licencje oraz pozwolenia wydane wobec przedsiębiorcy, który wykonuje jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG i które są z przedmiotową działalnością związane. Przykładowo może być to zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, czy też koncesja na ochronę osób i mienia.

Kiedy decyzja administracyjna wygasa?

W przypadku śmierci przedsiębiorcy decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa:

• Jeżeli ustanowiono zarząd sukcesyjny – z upływem 3 miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, chyba że w tym terminie złożono wniosek o potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji.
• Jeżeli nie ustanowiono zarządu sukcesyjnego – z upływem 6 miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, chyba że w tym terminie złożono wniosek o przeniesienie decyzji związanej z przedsiębiorstwem. Dodatkowo, jeżeli zarząd sukcesyjny nie zostanie ustanowiony, a przed upływem 6 miesięcy osoby uprawnione do tzw. czynności zachowawczych zgłoszą organowi administracji publicznej, który wydał daną decyzję, zaprzestanie działalności objętej tą decyzją, wygasa ona z dniem dokonania tego zgłoszenia.

Wygaśnięcie decyzji następuje z mocy prawa, z upływem powyżej określonych terminów.

W jaki sposób potwierdzić możliwość wykonywania decyzji w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego?

W terminie 3 miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, zarządca sukcesyjny może złożyć do organu administracji publicznej, który wydał decyzję związaną z przedsiębiorstwem, wniosek o potwierdzenie możliwości jej wykonywania.

Organ może potwierdzić możliwość wykonywania decyzji lub odmówić potwierdzenia możliwości wykonywania decyzji. Organ wyda decyzję pozytywną, gdy:

• zostaną spełnione warunki formalne niezbędne do uzyskania decyzji, które wynikają z przepisów odrębnych,
• zarządca sukcesyjny przedłoży dokumenty potwierdzające spełnienie warunków wynikających z przepisów odrębnych,
• zarządca sukcesyjny oświadczy, iż przyjmuje wszystkie warunki zawarte w tej decyzji i zobowiązuje się do wykonania związanych z nią obowiązków.

W przypadku, gdy warunki do uzyskania decyzji związanej z przedsiębiorstwem, określone w odrębnych przepisach, mają charakter osobisty, to zarządca sukcesyjny ma obowiązek je spełnić i musi to wykazać przed organem. Do takich warunków może należeć np. brak karalności, brak zaległości publicznoprawnych czy odpowiednie wykształcenie. Wówczas do wniosku należy dołączyć stosowne dokumenty wykazujące spełnianie tych warunków (np. zaświadczenie o niekaralności).

Niezłożenie wniosku o potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji administracyjnej związanej z przedsiębiorstwem uniemożliwi wykonywanie praw z niej wynikających. Może to utrudnić, a nawet uniemożliwić kontynuowanie wykonywania działalności gospodarczej.

Co dzieje się w przypadku zmiany zarządcy sukcesyjnego?

Jeśli zarządca sukcesyjny przestał pełnić funkcję, kolejny zarządca sukcesyjny może złożyć wniosek o potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem. Ma na to trzy miesiące od dnia, w którym poprzedniego zarządcę sukcesyjnego wykreślono z CEIDG.  Jeśli wydano już ostateczne postanowienie o zakazie wykonywania decyzji przez poprzedniego zarządcę sukcesyjnego, składanie takiego wniosku będzie rzecz jasna bezzasadne. Jeżeli nowy zarządca sukcesyjny nie złoży takiego wniosku, to z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym poprzedniego zarządcę sukcesyjnego wykreślono z CEIDG, decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa.

Czy można przenieść decyzję administracyjną związaną z przedsiębiorstwem na właściciela przedsiębiorstwa w spadku?

Właściciel przedsiębiorstwa w spadku może złożyć do organu administracji publicznej, który wydał decyzję związaną z przedsiębiorstwem, wniosek o przeniesienie na niego tej decyzji. Ma na to 6 miesięcy od dnia:

• śmierci przedsiębiorcy, jeżeli nie ustanowiono zarządu sukcesyjnego, albo
• wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

Organ administracji wyda decyzję o przeniesieniu decyzji na właściciela przedsiębiorstwa w spadku, gdy:

• zostaną spełnione warunki formalne niezbędne do uzyskania decyzji, które wynikają z przepisów odrębnych,
• wnioskodawca przedłoży dokumenty potwierdzające spełnienie warunków wynikających z przepisów odrębnych,
• wnioskodawca oświadczy, iż przyjmuje wszystkie warunki zawarte w tej decyzji i zobowiązuje się do wykonania związanych z nią obowiązków,
• wnioskodawca przedłoży pisemną zgodę wszystkich pozostałych właścicieli przedsiębiorstwa w spadku na przeniesienie na niego decyzji związanej z przedsiębiorstwem.

Podobnie jak w przypadku potwierdzenia możliwości wykonywania decyzji przez zarządcę sukcesyjnego. Gdy warunki do uzyskania decyzji mają charakter osobisty, uważa się je za spełnione, jeżeli spełnia je właściciel przedsiębiorstwa w spadku, który złożył wniosek o przeniesienie na niego decyzji związanej z przedsiębiorstwem.

Sukcesja decyzji administracyjnych wprowadzona w drodze ustawy jest bardzo istotna. Umożliwia płynne przejęcie działalności prowadzonej wcześniej przez zmarłego przedsiębiorcę.  Zarządca sukcesyjny czy też właścicieli przedsiębiorstwa w spadku nie musi uzyskiwać nowych koncesji, pozwoleń, czy też zezwoleń.

aplikant radcowski Aneta Okurowska

Źródła:

– ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 170),

– J. Bieluk, Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Komentarz, Warszawa 2019,

– K. Rokicka-Murszewska (w:) K. Osajda (red.), Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Prawo spadkowe przedsiębiorców. Komentarz, Warszawa 2022.