Rejestracja fundacji rodzinnej w toku, a urząd skarbowy wspomina o likwidacji
Rejestracja fundacji rodzinnej nieustannie się wydłuża. Obecnie wynosi nawet 10 miesięcy. Fundacja rodzinna, jako podmiot oczekujący na wpis, nie ma żadnego wpływu na długość trwania procedury sądowej i rozpatrywanie wniosku o rejestrację. Mimo to coraz częściej do fundacji rodzinnych trafiają pisma z urzędów skarbowych, zawierające pouczenia o możliwej likwidacji fundacji z uwagi na jej rozwiązanie. Czy rzeczywiście istnieje ryzyko likwidacji fundacji tylko dlatego, że rejestracja trwa zbyt długo?
Rejestracja fundacji rodzinnej wymaga złożenia wniosku do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim. Obciążenie tego sądu jest obecnie tak duże, że czas oczekiwania na wpis wynosi nawet 10 miesięcy. Do momentu rejestracji fundacja rodzinna nie posiada osobowości prawnej ani nadanego numeru w Rejestrze Fundacji Rodzinnych (RFR).
Wezwanie z urzędu skarbowego
Urzędy skarbowe wzywają fundacje rodzinne w organizacji – oczekujące na wpis w RFR – do złożenia formularza NIP-2 z informacją dotyczącą numeru wpisu do RFR. Wskazują, że fundacja rodzinna w organizacji w ciągu 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu założycielskiego powinna zostać zgłoszona do RFR. W konsekwencji fundacja powinna złożyć formularz aktualizacyjny NIP-2 z podaniem numeru wpisu do RFR.
Konsekwencje niezastosowania się do wezwania
Otrzymywane z urzędów skarbowych wezwania, często z bardzo krótkim terminem na wykonanie (nawet 3 dni), wywołują niepokój u fundatorów reprezentujących fundacje rodzinne w organizacji. W treści pism organy podatkowe wskazują najdalej idące konsekwencje – możliwość likwidacji fundacji rodzinnej w organizacji z powodu jej rozwiązania.
Czy przedłużająca się rejestracja fundacji rodzinnej może spowodować jej likwidację z powodu rozwiązania?
Otóż nie. Zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej[1], fundacja rodzinna w organizacji może ulec rozwiązaniu,
- jeśli nie została zgłoszona do rejestru fundacji rodzinnych w terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu założycielskiego lub ogłoszenia testamentu, albo
- jeśli postanowienie sądu rejestrowego odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne.
Kluczowe jest więc samo zgłoszenie wniosku, a nie faktyczne dokonanie wpisu, tj. zarejestrowanie fundacji rodzinnej, czego organy podatkowe zdają się nie rozróżniać.
Fundatorzy nie powinni ponosić negatywnych konsekwencji za przedłużający się czas rozpoznania wniosku, na który nie mają żadnego wpływu. Złożenie wniosku w ustawowym terminie, zabezpiecza fundację rodzinną przed rozwiązaniem z mocy prawa.
Jak należy zareagować na wezwanie z urzędu skarbowego?
Pisma z urzędu skarbowego nie należy ignorować. Rekomendowanym działaniem jest przesłanie odpowiedzi w wyznaczonym terminie, zawierającej m.in.:
- informację o dacie złożenia wniosku do sądu,
- informację o braku rozpoznania wniosku do dnia sporządzenia pisma,
- sygnaturę akt sprawy i uzyskane informacje o stanie rozpoznania wniosku uzyskane telefonicznie w Biurze Obsługi Interesantów sądu.
W załączeniu warto dołączyć kopię wniosku o rejestrację fundacji rodzinnej oraz potwierdzenie jego nadania (np. dowód nadania przesyłki poleconej). Taka odpowiedź powinna rozwiać wątpliwości organu podatkowego.
Podsumowanie
Podsumowując, jeśli fundacja rodzinna została zgłoszona do rejestru w terminie 6 miesięcy, nie grozi jej likwidacja z uwagi na niezarejestrowanie. Nawet jeśli postępowanie rejestrowe trwa wiele miesięcy. Urzędy skarbowe nie powinny wyciągać negatywnych konsekwencji z opóźnień niezależnych od fundatorów. Na wezwania warto jednak odpowiadać, przedstawiając dowody zgłoszenia i informację o toczącym się postępowaniu. Organy podatkowe przecież z urzędu nie mają informacji na temat rozpoznania sprawy przez Sąd w Piotrkowie.
radczyni prawna, dr hab. Martyna Komarowska-Horosz
aplikantka radcowska Dominika Pietrzykowska
[1] Art. 85 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. poz. 326 z późn. zm.).
Chcesz wiedzieć więcej na temat fundacji rodzinnej? Archiwa Fundacja rodzinna – Prawo do spadku
