Sprzedaż odziedziczonej nieruchomości bez podatku

14 czerwca 2022

Spadkobiercy nie muszą czekać ze sprzedażą odziedziczonej nieruchomości pięciu lat od momentu nabycia spadku, aby uniknąć opodatkowania. W  przypadku dziedziczenia przepisy podatkowe są nieco łagodniejsze.

Zgodnie z zapisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest m. in. prywatna sprzedaż nieruchomości (bądź ich części), jeżeli nastąpi przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia lub wybudowania. Sprzedaż nieruchomości w takich okolicznościach wiąże się co do zasady, z powstaniem obowiązku zapłaty podatku w wysokości 19% dochodu uzyskanego ze sprzedaży. 

Korzystną dla spadkobierców zmianę przepisów podatkowych wprowadziła w 2019 roku nowelizacja przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przed 2019 r. spadkobiercy, aby uniknąć opodatkowania, musieli wstrzymać się ze sprzedażą nieruchomości przez pięć lat od momentu otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Obecnie, okres pięciu lat liczy się  już od nabycia, bądź wybudowania danej nieruchomości przez spadkodawcę. W praktyce oznacza to, że jeżeli dana osoba nabędzie w spadku nieruchomość, którą spadkodawca posiadał dłużej niż pięć lat, wówczas może od razu sprzedać ją bez podatku.

Analogiczna zmiana dotyczy również wdowców i osób rozwiedzionych. W przypadku tych osób, okres pięcioletni liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej (a nie od daty ustania małżeństwa).

Przykład 1

Syn Gniewomir w 2022 r. odziedziczył po rodzicach Mortycji  i Cieszysławie dom, który należał do nich od 2000 r. Aby sprzedać dom bez podatku, Marek nie musi czekać już pięciu lat, czyli do 2028 r. Okres pięciu lat liczony jest od nabycia domu przez rodziców, czyli upłynął na długo przed nabyciem spadku. Zatem Marek może sprzedać nieruchomość bez podatku już w 2022 r.

Może się również zdarzyć, że wchodzącą w skład spadku nieruchomość spadkodawca nabył niedługo przed śmiercią (mniej niż pięć lat). W takim przypadku, okres władania nieruchomością przez spadkodawcę, zmniejsza proporcjonalnie pięcioletni okres, którym związany jest spadkobierca. Co więcej, przepisy obowiązujące od 2019 r., mają zastosowanie również do spadków nabytych przed tym rokiem. Istotne jest jedynie, aby sprzedaż nieruchomości wchodzącej w skład spadku, miała miejsce po 2019 r.

Przykład 2

Wnuczka Anna w 2018 r. odziedziczyła po dziadkach Marianie i Jadwidze mieszkanie, które dziadkowie kupili w 2016 r. Do okresu pięcioletniego, należy doliczyć czas posiadania mieszkania przez dziadków. W konsekwencji, Anna może sprzedać mieszkanie bez podatku już w 2022 r.

Podsumowując, obecnie w przypadku sprzedaży nabytych w spadku nieruchomości, kluczowe znaczenie ma ustalenie daty nabycia danej nieruchomości przez spadkodawcę (a nie przez spadkobiercę).  Omówione przepisy są zatem niewątpliwie korzystne dla spadkobierców-podatników, i stanowią pozytywną odmianę w realiach stale wzrastających obciążeń fiskalnych.

dr hab. Jerzy Bieluk