Zrzeczenie się dziedziczenia czyli jak zabezpieczyć się przed długami spadkowymi?

30 stycznia 2025

Zdarza się, że spadek, zamiast być źródłem finansowego wsparcia, przynosi same problemy, takie jak długi spadkowe. W takiej sytuacji warto rozważyć zrzeczenie się dziedziczenia – rozwiązanie, które pozwala wyeliminować ryzyko przejęcia zobowiązań po bliskich. Umowę o zrzeczenie się dziedziczenia może zawrzeć potencjalny spadkodawca i potencjalny spadkobierca ustawowy.

 

Jak działa umowa o zrzeczenie się dziedziczenia?

Zrzeczenie się dziedziczenia odbywa się poprzez zawarcie umowy pomiędzy przyszłym spadkodawcą a potencjalnym spadkobiercą. Umowa wymaga formy aktu notarialnego, a więc wizyta u notariusza będzie konieczna.

Dzięki tej umowie spadkobierca, a także jego zstępni (dzieci, wnuki itd.) zostają wyłączeni z dziedziczenia ustawowego, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.

W ten sposób nie dziedziczą oni po spadkodawcy, w tym nie muszą spłacać długów spadkodawcy. W przypadku zmiany sytuacji majątkowej spadkodawcy, umowę można w każdej chwili rozwiązać.

Czy dzieci też są objęte zrzeczeniem się dziedziczenia?

Tak, co do zasady umowa obejmuje również zstępnych (dzieci, czy też wnuki) zrzekającego się. Istnieje jednak możliwość umówienia się inaczej. Jeśli nie wprowadzimy dodatkowych postanowień, wszystkie dzieci spadkobiercy – również te, które urodzą się później, po zawarciu umowy – zostaną objęte zrzeczeniem. Jeśli strony nie postanowią inaczej, zstępni zostaną wyłączeni z dziedziczenia ustawowego także w sytuacji, gdy zrzekający się odejdzie przed spadkodawcą.

Na co warto zwrócić uwagę?

  • Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia nie chroni przed dziedziczeniem testamentowym. Jeśli spadkodawca sporządzi testament i wskaże do dziedziczenia osobę, która zrzekła się spadku, taka osoba wciąż może być zmuszona do odrzucenia spadku po śmierci spadkodawcy.
  • Koszt zawarcia umowy nie jest wysoki.
  • Nawet, jeżeli umowa obejmuje zstępnych zrzekającego się (np. małoletnie dzieci), to na zawarcie umowy nie jest wymagana zgoda sądu opiekuńczego.

Zrzeczenie się dziedziczenia to skuteczne narzędzie ochrony rodziny przed długami spadkowymi. Pozwala uniknąć niepożądanych konsekwencji finansowych po śmierci spadkodawcy. 

radczyni prawna Aneta Okurowska