Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnej odrzucone
Prezydent RP zawetował ustawę wprowadzającą zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych. Póki co, fundacje rodzinne mogą więc odetchnąć, zmiany nie wejdą w życie. Poniżej analiza zablokowanych zmian i co to oznacza dla obecnej stabilności prawnej fundacji rodzinnej.
Jakie zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnej ostatecznie nie wejdą w życie?
Nowelizacja przepisów podatkowych zawetowana przez prezydenta zawierała kilka kluczowych propozycji, które miały istotny wpływ na funkcjonowanie i atrakcyjność podatkową fundacji rodzinnej:
- 36-miesięczny lock-up: Planowano wprowadzenie 36-miesięcznego okresu karencji (lock-upu) na zbycie majątku wniesionego do Fundacji Rodzinnej, m.in. przez fundatora. Sprzedaż mienia przed upływem tego okresu miała być opodatkowana po stronie fundacji rodzinnej.
- opodatkowanie najmu krótkoterminowego: Planowano objęcie opodatkowaniem przychodów uzyskiwanych z krótkoterminowego najmu i dzierżawy budynków mieszkalnych oraz tych przeznaczonych do całodobowego zakwaterowania.
- udział w spółkach transparentnych podatkowo: Planowano opodatkowanie przychodów fundacji rodzinnej z udziału w spółkach niebędących osobą prawną oraz innych podmiotach transparentnych podatkowo.
- rozszerzenie pojęcia ukrytych zysków: Nastąpiłoby doprecyzowanie i rozszerzenie katalogu tzw. ukrytych zysków opodatkowanych na równi ze świadczeniem przyznanym beneficjentowi. Dotyczyło to zwłaszcza pożyczek udzielanych przez fundację rodzinną fundatorom oraz osobom fizycznym powiązanym z beneficjentem, fundatorem lub samą fundacją rodzinna.
Jakie było uzasadnienie weta?
Głównym powodem prezydenckiego weta jest zarzut naruszenia stabilności prawa. Nowelizacja została przeprowadzona, zanim upłynął deklarowany przez ustawodawcę trzyletni okres stabilności przepisów, liczony od uchwalenia ustawy o Fundacji Rodzinnej (maj 2023 r.). Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że prace legislacyjne nad zmianą zasad opodatkowania fundacji rodzinnej zostaną wznowione. Ewentualna akceptacja prezydenta może natomiast nastąpić dopiero po maju 2026 roku.
Ujawnienie rejestru fundacji rodzinnych: elektroniczny dostęp
Oprócz kwestii opodatkowania, szykuje się również ważna zmiana dotyczycąca rejestru fundacji rodzinnych. Opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości (nr wykazu B883). Dokument przewiduje ujawnienie rejestru fundacji rodzinnych poprzez udostępnianie informacji w formie elektronicznej na stronie Sądu Rejestrowego – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.
Konsekwencje ujawnienia rejestru
- publiczny dostęp: rejestr Fundacji Rodzinnych staje się de facto publiczny, co zwiększa transparentność tego instrumentu prawnego. Może to stanowić zaletę w kontekście pewności obrotu prawnego z udziałem fundacji rodzinnej. Z drugiej strony wielu fundatorów ceniło sobie anonimowość wynikającą z braku publicznie dostępnego rejestru fundacji rodzinnych i może to stanowić dla nich niekorzystną zmianę.
- moc prawna wydruków: należy pamiętać, że wydruki pobrane z ogólnodostępnego rejestru elektronicznego nie będą posiadały mocy odpisu urzędowego, tak jak ma to miejsce w przypadku wydruków z KRS.
- usprawnienie otrzymywania odpisów z rejestru: sam Sąd Rejestrowy będzie mógł wydawać odpisy elektroniczne (oprócz papierowych). Wniosek o odpis urzędowy będzie można złożyć elektronicznie, podpisując go kwalifikowanym, zaufanym lub osobistym podpisem. Ma to na celu przyspieszenie procesu wydawania urzędowych odpisów z rejestru.
Podsumowanie i rekomendacje
Weto prezydenta powoduje utrzymanie obecnych zasad opodatkowania fundacji rodzinnej. Niewykluczone, że ustawodawca powróci do prac nad zmianami. Nie wiadomo jednak, kiedy to się stanie i jaki ostatecznie kształt przybiorą przepisy oraz czy wówczas prezydent je zaakceptuje.
Warto mieć na uwadze obszary objęte nowelizacją. Nadal mogą bowiem stanowić potencjalne ryzyko prawne wynikające z możliwych w przyszłości zmian legislacyjnych.
Dodatkowo istotną zmianą w zakresie fundacji rodzinnych jest ujawnienie informacji objętych rejestrem fundacji rodzinnych. Póki co, projekt rozporządzenia jest na etapie opiniowania i konsultacji. Jeżeli wejdzie w życie w projektowanym kształcie, informacje o fundacjach rodzinnych staną się de facto publicznie dostępne.
